درمان آسم با هلیوم – هلیم طبی
درمان آسم با هلیوم – هلیم طبی
پس از هیدروژن، هلیوم دومین عنصر فراوان در جوه کره‌ی زمین است. این گاز اغلب از گاز طبیعی استخراج می‌گردد و تنها درطبیعت یافت می‌شود. این عنصر، گازی بی رنگ، بدون بو، غیر سمی، خنثی و بدون مزه بوده و جزو گازهای نجیب و بی اثر به حساب می‌آید. این عنصر به دلیل داشتن خواص مختلف فیزیکی و شیمیایی در انواع شیوه های درمانی تنفسی استفاده می‌گردد که به دلیل بی اثر بودن، حفاظت عصبی ایجاد می‌کند. علاوه بر این در جراحی، ام آر آی و غیره نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی دیگر از کاربردهای گاز هلیوم در پزشکی، درمان آسم است که در ادامه به شرح درمان آسم با گاز هلیوم طبی پرداخته ایم.
به دلیل کاربرد گاز هلیوم در صنایع مختلف، تولید کنندگان گازهای طبی و صنعتی برای تامین گاز هلیم مورد نیاز، کپسول های گاز هلیوم را تولید کرده و به بازار عرضه میکنند. سهیل گاز با بیش از چهل سال سابقه درخشان در زمینه‌ی تامین و تولید انواع گازهای میکس و تک پایه، گازهای فوق تخصصی در حد PPM و PPB صنعتی، آزمایشگاهی و غیره با بهره گیری از پیشرفته‌ترین تکنولوژی روز دنیا دست به تولید انبوه کپسول گاز هلیوم طبی زده است. این شرکت، گاز هلیوم را در ظرفیت های ۴۰ لیتری و ۵۰ لیتری با خلوص مختلف، تولید و به بازار عرضه می‌کند.
استفاده از هلیوم در درمان آسم
در سال ۱۹۲۶ گروهی از محققان دریافتند که ترکیب گاز هلیوم و اکسیژن با نام هلیکس Helix می تواند توسط انسان و حیوان بدون هیچ خطری استشمام شود. به دلیل انحلال پذیری کمتر عنصر هلیوم نسبت به نیتروژن؛ استفاده از مخلوط هلیکس (ترکیب هلیوم و اکسیژن) در غواصی‌های عمیق، منجر به کاهش تشکیل حباب های نیتروژنی در خون می‌گردد. در سال ۱۹۳۴ برای اولین بار از ترکیب هلیکس (شامل ۲۰ درصد اکسیژن و ۸۰ درصد هلیوم) برای گاز درمانی استفاده شد. پس از انجام چند تست متوجه شدند که تنفس ترکیب هلیوم با اکسیژن خطری ندارد. به گونه ای که این مخلوط به تدریج جایگزین ترکیب نیتروژن و اکسیژن شد. امروزه از این ترکیب در تست بیماری های تنفسی و فانکشنال ریه استفاده می‌شود چرا که هلیوم به دلیل انحلال پذیری کمتر نسبت به نیتروژن، خطر وقوع و ابتلا به بیماری کایسون را کاهش می‌دهد. عنصر هلیوم هنگام تنفس به دلیل جرم کم، فشار کمتری را روی سیستم تنفسی اعمال می‌کند. همین امر موجب شده است که گاز هلیوم پزشکی در درمان آسم و دیگر بیماری های تنفسی بسیار موثر باشد.
گاز هلیوم پزشکی و سیستم تنفسی
جریان یک گاز به ویسکوزیته و دانستیته هر عنصر در ترکیب گازی بستگی دارد. کم بودن دانستیته عنصر هلیوم، موجب کاهش مقاومت راه هوایی در بدن می‌شود و همچنین عبور جریان هوا به ریه ها را آسان می‌کند. همانطور که گفته شد تنفس مخلوط هلیکس موجب کاهش فشار و مقاومت مجاری ریه در بیماران تنفسی و ریوی خواهد شد. به همین دلیل از این ترکیب برای درمان بیماری های مختلف مجاری تنفسی نظیر آسم، انسداد مجاری تنفسی و همچنین پس از خارج کردن لوله تراشه استریدور و تست عملکرد ریه، استفاده می‌شود.
در سال ۱۹۳۸ پس از انجام مطالعات گسترده در این زمینه، محققان دریافتند که استشمام و تنفس ترکیب گازی هلیکس (مخلوط اکسیژن و هلیوم) دو برابر راحت تر از تنفس اکسیژن خالص است. همچنین در درمان بیماری آسم توسط مخلوط گازی هلیوم و اکسیژن، رسوب ذرات رادیویی در ریه موثرتر است. در طول درمان آسم شدید نیز آلبوترول نبولایزر شده با مخلوط هلیکس در مقایسه با اکسیژن خالص، منجر به بهبود موثرتر در اسپیرومتری خواهد شد. علاوه بر این در نوزادان مبتلا به بیماری برونشیت تنفسی ویروسی متوسط تا شدید، ترکیب گازی هلیکس منجر به بهبود کلینیکی شده و نرخ تنفس سریع را کاهش می‌دهد چرا که این مخلوط، به سرعت خروج گاز دی اکسید کربن CO2 کمک می‌کند. نفوذ گاز کربن دی اکسید در مخلوط هلیوم و اکسیژن در مقایسه با ترکیب گازی نیتروژن و اکسیژن بسیارسریع تر خواهد بود. این ویژگی بروز تجمع گاز کربن دی اکسید در خون و عمل هایپر کپنیا را کاهش می دهد. همچنین تنفس این مخلوط در بیماران مبتلا به بیماری تنفسی و ریوی مزمن، منجر به افزایش مدت زمان تمرینات ورزشی می‌شود. در کودکان و نوجوانان مبتلا به بیماری‌های حاد آسمی، تنفس مخلوط گازی هلیکس، پالسوس پارادوکسوس، تنگی نفس و جریان پیک را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد.
